تصویری از دندان یک قربانی طاعون

دانشمندان مدعی‌اند دو مورد از خانمان‌براندازترین طاعون‌های تاریخ بشر ممکن است دوباره ظاهر شوند.

 به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، بر اساس تحقیقات جدید، طاعون جاستینیان و مرگ سیاه که در گذشته‌های دور نیمی از جمعیت اروپا را به کام مرگ بردند، بر اثر گونه‌های متمایز پاتوژنی یکسان شکل گرفتند. یکی از این گونه‌ها به خودی خود ناپدید شد و دیگری منجر به گسترش جهانی و ظهور بیماری دوباره در اواخر دهه 1800 شد و یافته‌های جدید نشان می‌دهد گونه جدید طاعون ممکن است در آینده دوباره در میان انسان‌ها ظهور کند. تحقیقات هندریک پواینار، مدیر «مرکز دی‌ان‌ای باستانی» دانشگاه مک‌مستر و همکارانش قابل‌توجه است زیرا اکنون اطلاعات اندکی در مورد منشا طاعون جاستینیان (طاعونی که به سرنگونی امپراتوری روم کمک کرد) و ارتباط آن با «مرگ سیاه» در 800 سال بعد وجود دارد و دانشمندان امیدوارند تحقیقات جدیدشان به درک بهتر دینامیک بیماری‌های عفونی مدرن از قبیل نوعی طاعون که هنوز هم سالانه هزاران نفر را به کام مرگ می‌برد، کمک کند.

اجساد کشف شده قربانیان طاعون در باواریای آلمان(دانشگاه مونیخ) M. Harbeck

 طاعون جاستینیان حدود قرن ششم میلادی ظاهر شد و بین 30 تا 50 میلیون نفر (نیمی از جمعیت جهان) را از بین برد و طاعون سیاه نیز 800 سال پس از آن، 50 میلیون نفر از مردم اروپا را به کام مرگ فرستاد.

 با استفاده از شیوه‌های پیشرفته، محققان دانشگاه‌های مک‌مستر، آریزونای شمالی و دانشگاه سیدنی، قطعات ریز دی‌ان‌ای را از دندان‌های 1500 ساله متعلق به دو قربانی طاعون جاستینیان در آلمان ایزوله کردند؛ با تحلیل این قطعات کوچک، آن‌ها ژنوم قدیمی‌ترین باکتری یرسینیا پستیس را بازسازی کردند.

 این باکتری مسئول طاعون جاستینیان بود و دانشمندان آن را با پایگاه داده‌های ژنوم‌های بیش از 100 گونه معاصر مقایسه کردند؛ آنها دریافتند مسئول شیوع این طاعون یک "بن‌بست" تکاملی بود و این بن‌بست متفاوت از گونه‌های دخیل در مرگ سیاه و دیگر طاعون‌هایی بود که پس از آن آمدند.

 دانشمندان می‌دانند که باکتری یرسینیا پستیس از جوندگان در طول تاریخ به انسان منتقل شد و مخازن جوندگان این طا‌عون هنوز در بسیاری از بخش‌های جهان وجود دارد.

 جزئیات این مطالعه در مجله The Lancet Infectious Disease منتشر شده است.